Anatomy in Prarod /กายวิภาคศาสตร์เรื่องพระรอด

กายวิภาคศาสตร์เรื่องพระรอด (Anatomy of Prarod)krisana.kd@gmail.com

หมายความว่าศาสตร์ที่ว่าด้วยส่วนสรีระของพระรอดพิมพ์ใหญ่ พิมพ์ต่างๆโดยละเอียดดังนี้

1. ส่วนศรีษะหมายความว่าส่วนต่างๆของพระเศียร

• พระเกศ ในพระรอดมีหลายลักษณะดังนี้
  พระพักตร์ มีจุดตำหนิ 9 จุดดังได้นำเสนอไปแล้ว ธรรมชาติในองค์พระในรูปดีมากแสดงให้เห็นเม็ดผด/ความเหี่ยวย่นของเนื้อพระ/เครื่องหมายราชลัญญจกร ที่พระอุระด้านขวาองค์พระชัดเจน
  องค์ตัวอย่างนี้เป็นพระรอดที่ดูง่ายมากดังนี้

1. พิมพ์ทรง
   
2. เม็ดผดบนผิวพระ
   
3. ในหน้าตำหนิครบ 9 ประการ
   
4. ความคมของใบโพธิ์
   
5. คราบปูนแคลเซี่ยม
   
6. เครื่องราชลัญจกรที่อกด้านซ้ายองค์พระ
   
7. ปีกพระ
   
   

1. ลักษณะคล้ายเปียแขก
2. ลักษณะคล้ายดอกบัวตูม
3. ลักษณะคล้ายเกศพระพุทธสิหิงส์
4. มีรอยครูดปรากฏที่แก้มซ้าย ทุกพิมพ์ ( ในยุคที่ 1  )                      

• พระเนตร(ตา) ในพระรอดพิมพ์ใหญ่มีหลายลักษณะดังนี้

1. มีลักษณะคล้ายเม็ดงา
2. มีลักษณะคล้ายตาพระพุทธรูป
3. มีลักษณะคล้ายตาพระสิงห์

• พระนาสิก (จมูก)

1. มีลักษณะคล้ายจมูกสิงห์โต
2. มีลักษณะคล้ายจมูกพระสิงห์
3. มัลักษณะคล้ายจมูกพระพุทธรูปทรงทวาราวดี

 พระรอดพิมพ์ใหญ่วัดมหาวัน

• พระกรรณ (หู)

1. มีลักษณะคล้ายหูมนุษย์
2. มีลักษณะมีรูที่หู
3.  มีลักษณะไม่มีรูที่หู

 พระรอดพิมพ์ใหญ่วัดมหาวัน

• พระกุณฑล(ตุ้มหู)

1. มีลักษณะคล้ายขอเบ็ดในด้านซ้ายขององค์พระ
2. มีลักษณะคล้ายตุ้มหูทรงทวาราวดีมีไข่ปลา
3. มีลักษณะคล้ายปลายศร
4. ในพระกุณฑลด้านขวาองค์พระบางพิมพ์ก็ไม่ติดเป็นเป็นรูปขอเบ็ดเบนออกด้านนอก 

• พระโอษฐ์ (ปาก)

1. มีลักษณะคล้ายปากปลากัด
2. มีเส้นตรงมี่พระโอษฐ์
3. มีลักษณะคล้ายเทวรูปศิลปะเขมร

 พระรอดพิมพ์ใหญ่วัดมหาวัน

1. ลำพระองค์(ลำตัว)

• ลำพระองค์ ในพระรอดหมายความว่า มีเครื่องราช และไม่เครื่องราชฯ และแตกต่างรูปลักษณ์ที่มีความแตกต่างกันได้แก่ลำพระองค์อาบอ้วน/ลำพระองค์พอดี/ลำพระองค์ผอม
• พระพาหา ในพระรอดหมายความว่าด้านซ้ายด้านขวามีความแตกต่างกันด้านว้ายด้านขวาในแต่ละพิมพ์มีความแตกต่างกันในพิมพ์ส เสือจะมืรูปส.เสือในข้อพับในแขนด้านขวา ในพระรอดพิมพ์เครื่องราชฯ มีรอยขีดเฉียง45 องศา ยาวเป็นทาง
• พระชงฆ์ ในพระรอดหมายความว่าความแตกต่างกันในเรื่องของเนื้อเกินพระชงฆ์ด้านขวาและในบางพิมพ์ยื่นออกมา 
• พระกร ในพระกรด้านซ้ายจะมีลักษณะมีหัวแม่มือ ส่วนพระกรด้านชวาบางพิมพ์เห็นนิ้วชัดเจน 5 นิ้วบางพิมพ์มี 5 นิ้ว
• พระอังสะ หมายความว่ารอยตำหนิในพิมพ์ใหญ่บางพิมพ์เช่นพิมพ์ใหญ่ไหลขีด 
• พระนาภีร ในพระรอดหมายความว่า มีลักษณะคล้ายเบ้าขนมครก /บางพิมพ์เลือนลาง
•  

 ลักษณะของประภามณฑลในพระรอดพิมพ์ใหญ่

1. ปลายหอก
2. โค้งมน 

มีลักษณะคล้ายใบหอก

ลักษณะโค้งมน

 ซึ่งแต่ลักษณะนี้จะต้องหาพระรอดแท้โพสรูปให้ชมกันชัดๆโดยใช้พระรอดที่ขุดพบโดยช่างเสริฐและช่างแก้วเป็นเกณฑ์เพราะสามารถตรวจสอบได้ ทางพยานวัตถุ /พยานบุคคลได้